Spoedgevallen bij paarden

Dierenartsenpraktijk Berg & Dal is trots op het aanbieden van 24 uur per dag mobiele service voor allerhande noodgevallen. Als er sprake is van een spoedgeval met je paard, pony of ezel, bel ons dan op 087 / 68.11.00.

De lijst van spoedgevallen bij paarden die we kunnen behandelen, omvat maar is niet beperkt tot:

• Koliek
• Verstikking
• Zwellingen, snedes en steekwonden
• Oogletsel
• Acute kreupelheid
• Ziekte (inclusief koorts, verlies van eetlust, verslapping en diarree)
• Epileptische aanvallen
• Problemen met zwangerschap
• Veiling Problemen
• Sportpaard verwondingen

Wat is een spoedgeval en wat kan je doen in afwachting van de dierenarts?

Een spoedgeval beoordelen via de telefoon is niet altijd makkelijk, ook niet voor de dierenarts.

Koliek

Een paard met koliek kan je herkennen doordat het begint te rollen, niet meer wil eten en kijkt naar de buik.

Hoefbevangenheid

Je kan een paard met hoefbevangenheid herkennen doordat het onbeweeglijk stilstaat in een vreemde houding of zeer veel gaat liggen. Ze proberen zo veel mogelijk te steunen op de achterbenen en brengen die onder het lichaam. De voorbenen zijn ver naar voor gestrekt.

Slokdarmverstopping

Na het eten lijkt het of een paard moet overgeven. Hij houdt het hoofd laag en er komt soms voedsel en speeksel uit zijn neus. Verhinder in dit geval dat het paard nog meer eet. Breng het hoofd van je paard zo laag mogelijk naar beneden en masseer zacht in de richting van de borst.

Blessures

Indien je paard een wonde heeft is het belangrijk dat deze gehecht wordt binnen de 6 uur. Indien je langer wacht is er meer kans dat de wonde slecht zal helen. Indien er een slagader geraakt is, is het belangrijk om de wonde af te dekken met een drukverband.

Nageltred

Wanneer je paard in een nagel of ander scherp voorwerp getrapt heeft en het voorwerp niet verder kan indringen, laat het zitten zodat de dierenarts de juiste locatie en richting kan bekijken. Indien er gevaar is dat het voorwerp verder kan indringen, verwijder het voorwerp. Het is dan wel belangrijk dat je de plaats van penetratie onthoudt.

Waarom paarden in de problemen komen

Lichamelijk letsel is een veel voorkomende oorzaak van een medisch spoedgeval. Dat komt omdat onze paardenvrienden een aantal gedragstendensen hebben die hun risico op het verwerven van kneuzingen, snijdingen en wonden verhogen. Deze tendensen omvatten: natuurlijke nieuwsgierigheid, een sterke strijd-of-vlucht reactie en een neiging om te spurten zonder te kijken als ze in paniek zijn. Bij het introduceren van nieuwe paarden kunnen conflicten die voortvloeien uit hun behoefte om een hiërarchie te bepalen, ook leiden tot letsel.

Gastro-intestinale pijn - vaak aangeduid als "koliek" - is een andere gangbare noodhulp. Van simpele verstopping tot dunne darm problemen zoals kronkelingen en verplaatsingen, is er een lange lijst van darmkwalen die je paard kunnen beïnvloeden. Gemeenschappelijke tekenen dat een paard met kolieken ondervindt, zijn onder meer:

• Stampen op de grond
• Kijkend naar hun flank, schoppend aan hun zijde
• Opheffen van de bovenlip
• Liggend, rollen
• Zweten
• Gebrek aan mestproductie *

* Opmerking: veel paarden die koliek ervaren, produceren nog voldoende hoeveelheden mest, dus koliek mag je niet uitsluiten op basis van dit alleen.

Wat kan je doen in een spoedgeval?

Als je ontdekt dat je paard gewond of in nood is, dan is het vooral belangrijk om rustig te blijven. Probeer indien mogelijk de oorzaak van het probleem te bepalen en actie te ondernemen (als je de juiste training hebt) voordat je dierenarts aankomt. 

Het kennen van de normale vitale tekens van je paard kan een grote hulp zijn als je probeert te beoordelen wat er mis is:

• Hartslag: 28 tot 40 slagen per minuut (dit kan gemeten worden door je hand in de linker oksel van het paard te plaatsen om de hartslag te voelen)
• Ademhalingssnelheid: 8 tot 16 ademhalingen per minuut
• Rectale temperatuur: 37,5 tot 38,5 graden Celsius. Let op, als de temperatuur hoger dan 39 graden is, neem dan onmiddellijk contact met ons op. Temperaturen boven 39 graden geven aan dat er een ernstige aandoening is.
• Capillaire hervullingstijd (de tijd waarin de allerkleinste bloedvaatjes zich vullen). Dit wordt bepaald door met de duim te drukken op het tandvlees waardoor dit wit wordt (het bloed wordt er tijdelijk uitgedrukt). Zodra de duim wordt weggehaald vullen de haarvaatjes zich weer. Normaal gesproken gebeurt dit in minder dan 1 seconde. Als de doorbloeding verstoord is, bijvoorbeeld omdat een paard uitgedroogd is, wordt de capillaire hervullingstijd langer.   

Andere punten om te onthouden in een medische spoedgeval

Ongeacht het spoedgeval is het belangrijk om deze punten te onthouden:

• Probeer je paard rustig te houden. Je eigen rust is belangrijk om dit te bereiken.
• Verplaats het dier naar een veilige omgeving.
• Zoek hulp van anderen en delegeer verantwoordelijkheden zoals het bellen van je dierenarts, het nemen van de noodhulpkit en het vasthouden van het paard.
• Stel je dierenarts zo spoedig mogelijk in kennis. Geef gedetailleerde informatie over de toestand van je paard, met inbegrip van de vitale tekens zoals hierboven vermeld, om je dierenarts te helpen de noodsituatie in te schatten en te beslissen hoe wordt verder gegaan.
• Gebruik geen medicijnen, met name verdovende middelen, zonder uitdrukkelijke instructies door je dierenarts.
• Zorg ervoor dat je jezelf veilig houdt.

Heb je een medische noodprocedure?

Ongeacht welke medische noodsituatie er optreedt, een actieplan kan je helpen de noodsituatie beter te beheren. Hier zijn een aantal belangrijke onderdelen van een goed plan:

• Hou het nummer van je dierenarts op een handige plaats en zorg ervoor dat je stalpersoneel weet waar deze noodcontactgegevens worden bewaard.
• Als je hulp nodig hebt bij het vervoeren van je paard naar het ziekenhuis is het belangrijk om te weten welk bedrijf of vriend jou bijstand kan verstrekken.
• Ook de namen en telefoonnummers van vrienden en buren die je kunnen komen helpen tot je dierenarts komt zijn essentieel.
• Maak een noodhulp kit en eerste hulp kits en zorg ervoor dat je personeel weet waar deze zich bevinden.

Een eerste hulp kit bestaat uit volgende benodigdheden:

• Ontsmettende zeep Hibiscrub
• IsoBetadine
• Steriel water
• Instant cold packs
• Onderbandage (gamgee)
• Animalintex trekverband
• Zelfklevend verband
• Steriele kompressen
• Latex (wegwerp) handschoenen
• Schaar 
• Pincet 
• Thermometer 
• Spuit 30 ml 
• Katoenen zelfklevende bandage 
• Dikke niet klevende bandages 
• Zaklamp
• Reservebatterijen

Ondanks je inspanningen om letsel te voorkomen en om noodprocedures te implementeren die de veiligheid van de paarden verhogen, kan er nog een tijd komen wanneer je een spoedgeval ondervindt.

Dierenartsenpraktijk Berg & Dal is 24 uur per dag bereikbaar om je te helpen op welke manier dan ook. Door samen te werken en snel en rustig te werken, kunnen we de gevolgen van letsel of ziekte minimaliseren en de gezondheid en het welzijn van je paard maximaliseren.